Ngày Chúa nhật 18.05.2025 Đức tân Thánh cha Leo XIV. dâng lễ khai mạc sứ vụ mục tử Phêrô, còn gọi là lễ đăng quang, bên Vatican. Trong lễ khai mạc, sau Phúc âm Đức tân Giáo hoàng Leo nhận choàng lên vai dây Pallium, và chiếc nhẫn ngư phủ được trao xỏ vào ngón tay.

Hai biểu tượng này diễn tả chức vị cùng quyền hành của Đức Giáo hoàng Công giáo Roma.

Chiếc nhẫn ngư phủ khắc hình Thánh Phêrô tay cầm chìa khóa quyền hành do Chúa Giêsu trao cho đứng đầu Giáo hội Chúa ở trần gian, như Phúc âm theo Thánh Mattheo thuật lại (Mt 16,19) và cùng với tên vị Giáo hoàng Leo XIV.

Mỗi vị giáo hoàng có chiếc nhẫn ngư phủ riêng với tên của mình. Và đó cũng là con dấu, triện, ấn đóng trên các văn kiện Tòa Thánh Roma. Vì thế, liền sau khi vị giáo hoàng qua đời, chiếc nhẫn ngư phủ của vị đó liền bị hủy bỏ, cắt nhỏ thành từng miếng. Việc nầy nói lên triều đại của vị đó đã kết thúc, chiếc nhẫn ngư phủ của ngài không còn hiệu lực nữa.

Nhưng đâu là hình ảnh ý nghĩa dây Pallium?

Dây Pallium là biểu hiểu chức vị quyền bính của Đức Giáo hoàng Công giáo. Dây Pallium cũng được trao ban cho các vị Tổng Giám mục đứng đầu các Tổng Giáo phận Công giáo trên thế giới.

Dây Pallium cũng là chiếc dây Các Phép (Stola), mà linh mục mang đeo khi cử hành các Bí Tích. Dây Pallium ngày nay có hình thể như chữ Y, phía trên quấn thành hình tròn choàng qua hai bên vai, và phía dưới dài xuống trước ngực, chiều ngang rộng từ 5 đến 15 centimét. Trên dây Pallium có thêu 05 hình Thập gía mầu đen và có ba cây kim tượng trưng cho ba dấu đinh thập gía Chúa Giêsu Kitô. Ba cây ghim được cài trên dây Pallium ở trước ngực, bên bờ vai và đàng sau cổ. Đức cố Giáo hoàng Benedictô 16. đã chọn dây Pallium có thêu hình Thập gía mầu đỏ.

Tới thế kỷ thứ 3. dây Pallium là một phần áo mão của các Nghị sĩ thượng viện Roma. Sau khi đạo Công giáo được chính thức công nhận là tôn giáo trong toàn thể đế quốc Roma năm 380, dây Pallium được trao cho các Giáo sỹ chức sắc cao cấp.

Bên Đông Phương dây Pallium thuộc về phẩm phục của các Đức Giám mục.

Từ thế kỷ thứ 7. Đức Giáo hoàng bên Phương tây trao dây Pallium cho các vị Tổng Giám mục coi sóc Tổng Giáo phận, và có thể một vài vị Giám mục được hưởng đặc quyền của Tòa Thánh Roma ban phong cho.

Dây Pallium được Đức Giáo hoàng cũng như các Vị Tổng Giám mục mang đeo trên vai, không chỉ mang ý nghĩa là biểu tượng của chức vị cùng quyền bính thiêng liêng. Nhưng còn hơn thế nữa. Dây Pallium có một ý nghĩa thâm sâu về đạo đức thần học, nhất là trách nhiệm là mục tử của người được mang đeo dây này.

Đức cố Giáo hoàng Benedictô 16. đã có suy tư về dây Pallium theo khía cạnh hình ảnh biểu tượng ý nghĩa đạo đức thần học:

"Biểu tượng đầu tiên là dây Pallium, được dệt bằng len thuần túy, sẽ được đặt lên đôi vai tôi. Dấu chỉ xa xưa này các Giám mục Rôma đã quàng từ thế kỷ IV. có thể xem là hình ảnh gánh nặng của Đức Kitô đặt trên vai vị Giám mục của thành này, Tôi Tớ của các Tôi Tớ Chúa, mang lên vai ngài. Ách của Thiên Chúa là thánh ý Chúa mà chúng ta nhận lấy. Và thánh ý này không đè nặng lên chúng ta, đè bẹp chúng ta và lấy đi tự do của chúng ta. Niềm vui của dân Do Thái, đặc ân lớn nhất của dân tộc này là biết điều gì Chúa muốn, là biết nơi đâu có thể tìm ra con đường dẫn đến sự sống. Đó cũng là niềm vui của chúng ta: Thánh ý Chúa không tha hóa ta, nhưng thanh tẩy chúng ta - cho dù điều này có thể là đau thương - và do đó dẫn ta quay về với chính mình. Như thế, chúng ta không phụng sự một mình Ngài nhưng còn phụng sự ơn cứu độ của toàn thế giới, của toàn bộ lịch sử."

Biểu tượng của dây Pallium còn cụ thể hơn nữa: len lông con chiên nhằm tiêu biểu cho những con chiên lạc lối, yếu đau mà vị mục tử vác lên vai ngài và đem đến những nguồn nước sự sống. Đối với các Nghị Phụ của Giáo Hội, dụ ngôn con chiên đi lạc mà vị mục tử tìm kiếm trong sa mạc, là một hình ảnh của mầu nhiệm Chúa Kitô và Giáo Hội. Nhân loại - mỗi một người trong chúng ta - là con chiên lạc trong sa mạc không còn biết lối về.

Con Thiên Chúa sẽ không thể để điều này xảy ra; Ngài không thể bỏ mặc con người trong điều kiện thê thảm như vậy. Ngài nhảy trên đôi chân mình và từ bỏ vinh quang thiên quốc để tìm kiếm con chiên này và theo nó đến tận cùng của Thánh Giá. Ngài mang nó lên vai và gách vác nhân loại; Ngài gách vác tất cả chúng ta - Ngài là mục tử nhân lành đã thí mạng vì đàn chiên. Điều dây Pallium này chỉ ra đầu tiên và trên hết là tất cả chúng ta được gánh vác bởi Đức Kitô. Nhưng đồng thời nó cũng mời gọi chúng ta gánh vác lẫn nhau.

Do đó, dây Pallium trở thành một biểu tượng cho sứ vụ mục tử mà Kinh Thánh đề cập đến. Người mục tử phải được linh hứng bởi lòng nhiệt thành thánh thiện của Đức Kitô: với Ngài không thể có chuyện thờ ơ trước cảnh quá nhiều người đang sống trong sa mạc. Và có quá nhiều loại sa mạc.

Có những sa mạc của nghèo đói, sa mạc của đói khát, sa mạc của bỏ rơi, của cô đơn, của tình yêu bị huỷ diệt. Có những sa mạc của đêm đen Thiên Chúa, sự trống rỗng của các linh hồn không còn nhận thức được phẩm giá và mục đích đời người. Những sa mạc bên ngoài thế giới đang lớn dần vì những sa mạc bên trong đã trở thành quá mênh mông.

Do đó, những kho tàng dưới thế không còn để kiến tạo vườn của Thiên Chúa cho tất cả mọi người sống chung, nhưng chúng được dùng để phục vụ những quyền lực bóc lột và hủy diệt. Giáo Hội như một tổng thể và tất cả các Mục Tử, giống như Đức Kitô, cần phải tiến bước để dẫn dắt dân ra khỏi sa mạc, tiến về cung điện cuộc sống, tiến đến tình bạn với Con Thiên Chúa, tiến đến Đấng đã ban cho chúng ta sự sống, và sự sống dồi dào.

Biểu tượng của con chiên cũng có một ý nghĩa sâu xa hơn. Trong vùng Cận Đông Cổ, các vua chúa có thói quen xem mình là các mục tử của dân họ. Đây là một hình ảnh tiêu biểu cho quyền lực của họ, một hình ảnh coi thường người khác: với họ đối tượng của mình chỉ như bầy cừu mà mục tử có thể khử bỏ tùy thích. Khi mục tử của toàn thể nhân loại, Thiên Chúa hằng sống, chính Ngài trở nên con chiên, Ngài đứng bên những con chiên, đứng bên những ai bị áp bức và giết hại. Đây là cách thức Ngài tự mạc khải mình là vị mục tử chân chính: Đức Giêsu nói về chính Ngài: "Ta là Mục Tử tốt lành... Ta thí mạng sống mình vì đàn chiên" (Ga 10:14). Không phải là quyền lực, nhưng chính là tình yêu cứu chuộc chúng ta! Đây là dấu chỉ của Thiên Chúa: chính Ngài là tình yêu.

Biết bao lần chúng ta mong Thiên Chúa tỏ mình ra mạnh mẽ hơn, muốn Ngài ra oai quyền quyết liệt, đánh gục sự dữ và kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn. Tất cả các ý thức hệ về quyền lực biện minh cho chúng bằng đúng đường lối này, chúng biện minh cho sự hủy hoại bất cứ thứ gì chắn lối trên con đường của tiến bộ và giải phóng nhân loại.

Chúng ta đau khổ vì sự nhẫn nại của Thiên Chúa. Nhưng chúng ta lại cần đến sự nhẫn nại của Ngài. Thiên Chúa, Đấng đã trở nên chiên con bảo với chúng ta rằng thế giới được cứu rỗi bởi Đấng Chịu Đóng Đinh, chứ không phải bởi những kẻ đóng đinh Ngài. Thế giới được cứu chuộc bởi sự kiên nhẫn của Thiên Chúa. Nó bị phá hủy bởi sự thiếu kiên nhẫn của con người.

Một trong những tính cách căn bản của một mục tử phải là yêu thương dân được trao phó cho mình như yêu mến Đức Kitô Đấng ngài phụng sự. Chúa Kitô nói với Thánh Phêrô: "Hãy chăm sóc các chiên ta", và giờ đây, trong giây phút này, Ngài cũng nói với tôi điều đó. Chăm sóc nghĩa là yêu thương, và yêu thương cũng có nghĩa là sẵn sàng chịu đau khổ. Yêu thương nghĩa là trao ban cho đàn chiên những gì là thực sự lương hảo, dưỡng chất chân lý Thiên Chúa, lời Chúa, dưỡng chất sự hiện diện của Ngài, được ban cho chúng ta qua các Bí Tích Hồng Phúc. “ ( Đức Giáo hoàng Benedicto XVI. Vatican 24.04.2005)

Dây Pallium được dệt bện bằng lông của con chiên, và vào ngày lễ kính Thánh nữ Agnes, 21.01. hằng năm do Đức Giáo hoàng làm phép thánh hiến. Lông các con chiên được thu thập đưa về nhà Dòng kín Santa Cecilia bên Ý Trastevere bện dệt thành dây Pallium.

Chiều trước ngày lễ kính hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolo, những chiếc dây Palliun được đưa đến bàn thờ trước mộ Thánh Phêrô nằm bên dưới bàn thờ chính của đền thờ Thánh Phêrô bên Vatican. Những dây Palliun mới này được giữ cẩn thận trong hộp ngay sát cạnh di tích Xương Thánh của Thánh Phêrô. Như thế dây Pallium được đụng chạm với di tích Xương Thánh của vị Tông Đồ cả của Chúa Giêsu, Thánh Phêrô.

Dây Pallium được Đức Giáo hoàng trao ban cho các Vị Tổng Giám mục mới được bổ nhiệm đứng đầu các Tổng giáo phận vào ngày lễ kính hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, 29.06. hằng năm ở đền thờ Thánh Phêrô bên Vatican, trong buổi lễ đại trào long trọng.

Việc trao dây Pallium từ tay Đức Giáo hoàng cho các vị Tổng Giám mục mới được bổ nhiệm nói lên sự gắn liền lời tuyên thệ trung thành với Đức Gíao hoàng Roma đương nhiệm và những vị kế nhiệm ngài.

Các vị Tổng Giám mục chỉ được mang đeo dây Pallium khi dâng thánh lễ trong Tổng Giáo phận của ngài, và trong những Giáo phận thuộc về vùng Tổng Giáo phận của mình. Chỉ một mình Đức Gíao Hoàng Roma được mang dây Pallium khắp nơi, chỗ nào ngài tới dâng thánh lễ.

Dây Pallium chỉ trao ban cá nhân cho vị Tổng Giám mục. Nên vị đó không được trao truyền tiếp cho ai. Khi vị đó qua đời, dây Pallium cũng được quàng vào chôn theo vị đó. Một vị Tổng Giám mục đã được trao dây Pallium cho một Tổng Giáo phận, và rồi một thời gian sau lại được bổ nhiệm sang làm việc ở một Tổng Giáo phận khác, vị đó lại cần dây Pallium mới.

Đức tân Giáo hoàng Leo XIV. sau khi tiếp nhận chiếc nhẫn ngư phủ và dây Pallium, tượng trưng chức vị quyền hành kế vị Thánh Phêrô, đã có tâm tình về sứ vụ mục tử của mình với toàn dân Thiên Chúa trên hoàn cầu:

"Trong tinh thần đức tin, Hồng Y đoàn đã họp Cơ Mật Viện. Xuất thân từ nhiều hoàn cảnh và kinh nghiệm khác nhau, chúng tôi đặt vào tay Chúa ước muốn bầu lên Người kế vị mới của Thánh Phêrô, Giám mục Rôma, một mục tử có khả năng bảo tồn di sản phong phú của đức tin Kitô và đồng thời hướng đến tương lai, để đối mặt với những vấn nạn, những mối quan tâm và thách thức của thế giới ngày nay.

Nhờ lời cầu nguyện của anh chị em, chúng tôi có thể cảm nhận được sự hoạt động của Chúa Thánh Thần, Đấng có thể đưa chúng tôi vào sự hòa hợp, như những nhạc cụ, để dây đàn của trái tim chúng tôi có thể rung lên trong một giai điệu duy nhất. Tôi đã được chọn, không có bất kỳ công trạng nào của riêng tôi, và bây giờ, với sự sợ hãi và run rẩy, tôi đến với anh chị em như một người anh em, người mong muốn trở thành người phục vụ đức tin và niềm vui của anh chị em, đồng hành cùng anh chị em trên con đường tình yêu của Chúa, vì Người muốn tất cả chúng ta được hợp nhất trong một gia đình...
Và Theo lời của Thánh Augustinô: 'Giáo hội bao gồm tất cả những ai hòa hợp với anh chị em mình và yêu thương người lân cận' (Bài giảng 359,9)". (Đức Thánh cha Leo XIV., bài giảng khai mạc sứ vụ mục tử , Vatican 18.05.2025)

Khí hậu mùa Xuân đang về với đất trời, với con người và với Gíao Hội Chúa ở trần gian giữa những cơn chao đảo thử thách, có nhiều khùng hoảng về mọi phương diện đời sống.

"Ta hãy cầu xin cho Đức Giáo Hoàng Lê-ô. Chúa gìn giữ Người, tăng gấp sinh lực và ban cho Người đời này hạnh phúc. Đừng trao Người cho ác tâm quân thù, đừng trao Người cho ác tâm quân thù."

Lm. Daminh Nguyễn Ngọc Long