Bất cứ khu vườn nào, dù to hay nhỏ, đều chiếu tỏa nét văn hóa sự sống động tươi mát thanh thản. Vì sự sống với muôn mầu sắc của cây cỏ lá hoa trái thảo mộc mọc phát triển nơi đó.

Khu vườn xanh tươi đầy sức sống động phát triển luôn là đề tài, là hậu cung cảnh thiên nhiên trong hội họa, cùng cả trong văn chương.

Trong đời sống xưa nay ở mọi nơi, con người cũng luôn cần khu vườn cảnh thiên nhiên.

Khu vườn cảnh thiên nhiên có đóng vai trò gì trong nếp sống tinh thần tôn giáo linh thiêng không?

Trong bài tường thuật về công trình sáng tạo trời đất, từ khởi thủy Thiên Chúa, Đấng Tạo Hoá, đã tạo dựng khu vườn Eden như căn bản cho đời sống con người được tồn tại cùng phát triển có niềm vui hạnh phúc và bình an:


“Rồi ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa trồng một vườn cây ở Ê-đen, về phía đông, và đặt vào đó con người do chính mình nặn ra. ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa khiến từ đất mọc lên đủ mọi thứ cây trông thì đẹp, ăn thì ngon, với cây trường sinh ở giữa vườn, và cây cho biết điều thiện điều ác. Một con sông từ Ê-đen chảy ra tưới khu vườn, và từ đó chia thành bốn nhánh. Tên nhánh thứ nhất là Pi-sôn, nó bao quanh tất cả đất Kha-vi-la là nơi có vàng; vàng ở đất này tốt, tại đó có nhũ hương và đá ngọc. Tên nhánh thứ hai là Ghi-khôn; nhánh này bao quanh tất cả đất Cút.Tên nhánh thứ ba là Tích-ra; nhánh này chảy ở phía đông Át-sua. Còn nhánh thứ bốn là Êu-phơ-rát.ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa đem con người đặt vào vườn Ê-đen, để cày cấy và canh giữ đất đai.” (St 2,8-15)

Như thế khu vườn thiên nhiên theo ý muốn của Thiên Chúa là nơi chốn không chỉ để con người canh tác làm việc sản xuất thực phẩm nuôi sống mình, nhưng còn là nơi chốn nghỉ ngơi, thưởng lãm không khí bình yên tìm lại sức khỏe thân xác cùng tâm trí tinh thần. Hình ảnh đó diễn tả sự nhịp nhàng hòa điệu giữa con người với khu vườn thiên nhiên, một căn bản cho đời sống.

Nhưng rất tiếc, Ông Bà tổ phụ của loài người chúng ta, Adong và Evà, đã vì không giữ lời Thiên Chúa, Đấng tạo Hóa, căn dặn, nên làm cho sự hoà nhịp đó bị mất thăng bằng. Hậu qủa khiến cho Ông Bà cùng con cháu bị đuổi ra khỏi nơi đó. Và khu vườn đất thiên nhiên trở thành chiến trường cho đời sống con người, như kinh thánh viết:

Chúa phán:“Vì ngươi đã nghe lời vợ và ăn trái cây mà Ta đã truyền cho ngươi rằng: “Ngươi đừng ăn nó”, nên đất đai bị nguyền rủa vì ngươi; ngươi sẽ phải cực nhọc mọi ngày trong đời ngươi, mới kiếm được miếng ăn từ đất mà ra.  Đất đai sẽ trổ sinh gai góc cho ngươi, ngươi sẽ ăn cỏ ngoài đồng. Ngươi sẽ phải đổ mồ hôi trán mới có bánh ăn, cho đến khi trở về với đất, vì từ đất, ngươi đã được lấy ra. Ngươi là bụi đất, và sẽ trở về với bụi đất.” (St 3, 17-19).

Và như thế Ông Bà đã đánh mất đời sống thiên đàng khu vườn Eden trên trần gian. Đời sống chốn trần gian trở thành thung lũng đầy nước mắt đau khổ có nhiều bệnh tật, luôn xảy ra lo âu khủng hoảng, chao đảo hoang mang. Đời sống thể xác cũng như tinh thần bị giới hạn mọi mặt khía cạnh, và sau cùng phải chết.

Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, đã đến trong trần gian với sứ mạng mang niềm hy vọng ơn cứu chuộc, sự sống quân bình lại cho linh hồn con người, khi xưa đã mất, bị luận phạt do tội của Ông Bà nguyên tổ gây ra.


Chúa Giêsu Kitô cũng đã trải qua những giờ phút trong vườn cây dầu Gethsemany bên Jerusalem. Nhưng Ngài không để bị cám dỗ sa ngã như Ông Bà nguyên tổ Adong Evà khi xưa. Trái lại Ngài đã chọn lựa quyết định chấp nhận vâng lời Thiên Chúa Cha, sẵn sàng dấn thân hy sinh chịu đau khổ. (Mt 26,36-45). Sự chọn lựa quyết định của Ngài trong khu vườn cây Dầu Gethsemany như thế trở nên lễ tế lên Thiên Chúa Cha mang lại ơn phúc niềm hy vọng được cứu độ cho phần rỗi linh hồn con người.

Trong khu vườn Eden khi xưa, Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa , sau khi Ông Bà nguyên tổ lỗi phạm tội lỗi luật ăn qủa trái Ngài cấm, đã đi tìm ông bà: “Chúng con ở đâu vậy ?” (St 3, 8-12) . Vì Ông Bà sau khi lỗi phạm luật Chúa, liền nhận ra mình trần truồng, xấu hổ nên lấy lá che thân cùng đi lẩn trốn trong lùm hàng cây.

Trong khu vườn cây dầu Gethsamany, Chúa Giêsu Kitô trong đau khổ lo sợ trước khổ hình và sự chết, đã qùi gối cầu nguyện than thở cùng Thiên Chúa: Lạy Cha, xin cất chén đắng này rời khỏi Con! Nhưng xin đừng theo ý con, một xin vâng theo ý Cha! (Mt 26, 39).

Ông bà nguyên tổ nhân loại, vì theo ý muốn riêng không vâng lời Thiên Chúa, đã đánh mất khu vườn Eden, đã đánh mất sự sống bình an hạnh phúc. Nhưng dẫu vậy vẫn được Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa đã tìm: Chúng con ở đâu vậy?

Trong khu vườn cây dầu Getheamany, Chúa Giêsu Kitô đã không để ý muốn riêng mình thống trị. Nhưng vâng theo ý muốn của Thiên Chúa Cha. Nên sự hy sinh của Ngài trở nên ơn cứu chuộc mang lại sự sống thần thánh thiên đàng phần linh hồn cho con người, khi xưa đã mất vì tội của Ông Bà nguyên tổ.

Khắp nơi trong vũ trụ có những khu vườn to nhỏ khác nhau. Khu vườn phản ánh nếp sống văn hóa con người trồng cấy cây thực phẩm, cây cối thảo mộc hoa lá nơi đó.

Khu vườn là hình ảnh biểu tượng cho sự cố gắng nỗ lực của con người đầu tư xây dựng một nếp nhà quê hương cho mình. Đồng thời khu vườn với những nét cây cối thiên nhiên cùng văn hóa cũng diễn tả nếp sống sự tin tưởng và sự an ủi, mà con người có thể tìm thấy được chút sự bình an cho đời sống trong một thế giới có nhiều chao đảo bấp bênh thử thách.

Con người trong đời sống luôn cần khu vườn cảnh thiên nhiên cho đời sống tìm được quân bình thanh thản, cùng giúp tâm trí kín múc lại sức lực suy nghĩ sáng tạo cho hôm nay cùng ngày mai.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long