Nơi thờ phượng kính thờ Thiên Chúa cử hành nghi lễ phụng vụ thường được gọi là thánh đường, nhà thờ, nhà nguyện. Nhưng một danh hiệu khác gợi lên khung cảnh bầu khí linh thiêng huyền bí khác thường hơn với tên gọi đền thờ.

Từ thời xa xưa trước Chúa giáng sinh danh hiệu đền thờ nơi các tôn giáo là nơi kính thờ các Thần Thánh ở các nền văn hóa, Hy lạp, Roma, Do Thái, Aicập, Ân độ giáo, Bahai, Hồi Giáo…đã thịnh hành. Những ngôi đền thờ thường được xây dựng khang trang nguy nga rộng lớn theo lối kiến trúc đặc thù văn hóa tôn giáo của mỗi nền văn minh.

Vua Salomon đã xây dựng bằng đá và gỗ qúi ngôi đền thờ thứ nhất kính thờ Giave ở trên núi Jerusalem vào khoảng năm 950 trước Chúa giáng sinh cho người Do Thái trong vòng bảy năm trời. (1. Sách Các Vua 1-38). Đền thờ Jerusalem với họ là thánh địa linh thiêng, là trung tâm nơi thờ phượng tế lễ Giave duy nhất của họ. Vì thế hằng năm theo tập tục nếp sống, họ phải hành hương về đền thờ Jerusalem.

Đền thờ Jerusalem năm 586 trước Chúa giáng sinh bị quân của vua Nabukadnezar xâm chiếm phá hủy, và năm 515 trước Chúa giáng sinh được xây dựng lại lần thứ hai. Và đến thời vua Herodes đại đế đền thờ được trùng tu mở rộng, còn được gọi là đền thờ Jerusalem thứ hai. Nhưng đền thờ Jerusalem thứ hai trên núi đền thờ vào năm 70 sau Chúa giáng sinh bị quân đế quốc Roma thời hoàng đế Vespasian xâm chiếm phá hủy, như Chúa Giêsu đã có lần nói báo trước. Ngày này, trên nền đền thờ cũ ở núi đền thờ, người Hồi giáo xây đền thờ - Moschee - của họ có mái tròm vòm mầu vàng, và một ngôi đền thờ nữa có tên Al-Aqsa-Moschee.

Từ khi đền thờ Jerusalem bị xâm chiếm phá hủy năm 70., với người Do Thái giáo không chỉ trung tâm thờ phượng Giave theo đức tin của họ bị hủy diệt, mà cùng với trung tâm đức tin đó họ trở thành người lưu lạc không còn quê hương xứ sở sống tản mát khắp nơi. Những người Do Thái với lòng tin vững chãi sinh sống ở các nước trên thế giới là nhóm người thiểu số. Họ cùng chung sức tìm cách khôi phục lại niềm tin của mình thành lập cộng đoàn đức tin theo Do Thái giáo không có đền thờ, không có Hội Đường ngôi nhà Thiên Chúa, như trước nữa.

Nhưng khát vọng mong muốn có một ngôi đền thờ kính thờ Giave như trước luôn âm ỉ hun nóng trong lòng họ. Từ khi trở về quê hương lập quốc trở lại, năm 1948, người Do Thái đã có thể tậu mua khu sống riêng ở thành cổ Jerusalem như mong muốn xây đền thờ thứ ba cho riêng họ trên nơi này.

Dựa trên căn bản khung cảnh hậu trường này, Thánh Phaolo đã viết thư cho Giáo đòan Côrinthô: „ Anh chị em chẳng biết rằng anh chị em là đền thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh chị em sao? Nếu ai xúc phạm tới đền thờ của Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ hủy diệt người ấy. Vì đền thờ Thiên Chúa là thánh, mà chính là anh chị em là đền thờ ấy.“ (1 cor. 3,16).

Lời giáo huấn tâm tình này của Thánh Phaolô nói lên một hình ảnh hoàn toàn mới về đền thờ Thiên Chúa. Không cần phải xây dựng ngôi nhà đền thờ cho Thiên Chúa bằng gỗ, bằng đá cho nguy nga rộng lẫy đẹp sang trọng. Nhưng ngôi nhà đền thờ Thiên Chúa chính là tâm hồn thân xác con người. Mỗi người do Thiên Chúa tạo dựng ban cho sự sống hình hài thân xác cùng trí tuệ ý chí tâm hồn đặc thù cá biệt theo hình ảnh Thiên Chúa.

Sự sống hình hài thân xác tâm hồn con người là do Thiên Chúa tạo dựng ban cho tạo thành một liên kết duy nhất với nhau. Lẽ dĩ nhiên, nước Thiên Chúa ở trần gian cũng cần đến ngôi nhà thánh đường, các tổ chức, công việc sinh hoạt đoàn thể. Nhưng quan trọng góp phần quyết định vẫn luôn là đức tin sống động thể hiện nơi công việc truyền gíao, trong cung cách sống yêu thương bác ái giữa con người với nhau, và trong chung sống đức tin nơi cộng đoàn với nhau.

Vì thế Thánh Phaolo xác tín đời sống con người tự nó và đời sống tinh thần nơi cộng đoàn được đặt dưới sự che chở của Thiên Chúa: “Nếu ai xúc phạm tới đền thờ của Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ hủy diệt người ấy.“.

Xưa nay, theo lời Chúa Giêsu truyền dạy, Giáo hội Chúa ở trần gian đi rao giảng mở mang nước Chúa cho mọi người trên khắp trần gian. Một mặt Giáo hội tìm phương tiện xây dựng những ngôi nhà thánh đường cho việc thờ phượng Chúa. Mặt khác Giáo hội trước hết cùng liên tục tìm cách xây dựng đời sống tinh thần tâm linh vào Thiên Chúa nơi con người.

Ngôi đền thờ tâm linh đức tin nơi con người đẹp, quan trọng và sống động hơn tất cả.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long