Giáo Hội Công giáo nước Đức là một trong những Giáo hội Công giáo bên Âu Châu có bề dầy lịch sử từ hơn 10 thế kỷ nay. Và được biết đến là một Giáo Hội có khoa nghiên cứu về thần học, về kinh thánh sâu sắc cùng tiến bộ phát triển mạnh, nhất là từ thời kỳ sau chiến tranh thế giới thứ hai.
Nhưng bên cạnh đó cũng có những hình ảnh tiêu cực. Hệ thống luật lệ pháp lý xã hội cho phép người tín hữu có quyền ra toà án nộp đơn chính thức xin từ bỏ ra khỏi Giáo hội. Chính vì thế số người xin ra khỏi sinh hoạt Giáo Hội hằng năm xưa nay luôn có ít hoặc nhiều, mà ngôn ngữ truyền thông cho họ là những người quay lưng lại với Giáo Hội.
Lý do xin ra khỏi Giáo hội có nhiều, như tiết kiệm không muốn đóng thuế nhà thờ theo như luật lệ xã hội qui định, xa lạ không muốn sinh hoạt chung trong cộng đồng Giáo Hội nữa, bất mãn với Giáo hội địa phương hay cả với giáo lý chung của Giáo hội…
Họ quay lưng ra khỏi Giáo hội trên mặt pháp lý giấy tờ và Giáo Hội tôn trọng quyền của họ. Hệ qủa là họ không còn được hưởng quyền lợi về các việc mục vụ của Giáo hội nữa, như lãnh nhận các Bí Tích. Dẫu vậy Giáo hội vẫn mở rộng vòng tay, mở cánh cửa đón nhận họ trở lại vào tiếp tục sinh hoạt nếp sống đức tin trong ngôi nhà chung của Giáo hội, khi họ muốn.
Không chỉ số người tín hữu ra khỏi Giáo hội làm hình ảnh Giáo hội lu mờ yếu kém ít đi, nhưng số người tín hữu thực hành tiếp nhận các Bí Tích cũng trên đà suy giảm cũng góp phần làm hình ảnh Giáo hội lu mờ yếu kém thêm.
Theo thống kê vừa được công bố ngày 14.07.2021, trong nước Đức có 22.193.347 người Công giáo, chiếm tỷ lệ 26,7 % dân số toàn nước Đức.
Các Giáo phận ở đây đang dần dần đề ra con đường mục vụ mới thu gọn nhiều xứ liền sát lại với nhau thành một cụm liên giáo xứ cho việc mục vụ, bây giờ còn 9.858 Giáo xứ.
Số Linh mục tổng cộng có 12.565 vị - Năm 2019 có 12.983 vị. Năm 2020 có 56 tân linh mục gồm cả Linh mục triều và Dòng.
Ngoài ra còn có 3.245 Phó Tế vĩnh viễn cùng chung lo việc mục vụ ở các giáo xứ.
Giáo hội Công giáo nước Đức còn có hai cấp người giáo dân gồm cả phụ nữ và đàn ông cùng chung làm việc với Linh mục, với Phó tế nơi các Giáo xứ việc dậy giáo lý hay lo việc bác ái: Cấp 1. hiện có 3245 người, Cấp 2. hiện có 4.426 người. Họ là những người có trình độ học thần học, kinh thánh, giáo luật bậc đại học chuyên môn như các linh mục.
Họ không có chức thánh Phó tế hoặc chức Linh mục. Nhưng họ được Giáo hội tuyển chọn, ủy nhiệm sai đi làm công việc mục vụ nơi các Giáo xứ cùng chu cấp nhà ở và lương bổng hằng tháng, như những người làm ngành nghề chuyên môn.
Cũng theo thống kê năm 2020 vì đại dịch Corana lây lan truyền nhiễm làm ngưng trệ giới hạn cả nếp sống thực hành các nghi lễ nơi thánh đường, nên có sự suy giảm nhiều về :
- Số người tín hữu tham dự thánh lễ ở thánh đường chỉ còn 5,9 phần trăm - năm 2019 là 9,1 phần trăm.
- Số người chịu Bí Tích Hôn phối là 11.018 đôi - năm 2019 là 38.537 đôi.
- Số trẻ em nhận Bí tích Rửa tội 104.610. - năm 2019 có 159.043 em.
- Số bạn trẻ Rước lễ lần đầu 139.752 em - Năm 2019 có 166.481 em.
- Số đám an táng người qua đời là 236.546 - năm 2019 có 233.937 đám an táng.
- Số người xin vào đạo Công giáo 1.578 người - Năm 2019 có 2.330 người.
- Số người sau khi đã ra khỏi Giáo hội xin trở lại vào Giáo hội 4.358 người - Năm 2019 có 5.339 người.
- Số người xin ra khỏi Giáo hội Công giáo 221.390 người - Năm 2019 có 272.771 người.
Theo thống kê Tổng giáo phận Koeln (Cologne) là một Giáo phận lớn về số người Công Giáo bên nước Đức, năm 2020 có 1.868.567 người tín hữu Công giáo. Như thế ít đi 37.335 người so với năm 2019.
Năm 2020 có 17.281 người tín hữu xin ra khỏi Giáo hội ở Tổng giáo phận Koeln - năm 2019 có 24.298 người.
Hình ảnh nếp sống truyền thống trong Giáo hội Công giáo bên nước Đức suy yếu biến thể giảm dần, nhất là thời kỳ những tháng đại dịch bị hạn chế giới hạn, cùng những xì căng đan mang tiếng xấu trong Giáo hội, lại càng làm cho mức suy giảm yếu đi tăng thêm lên, nhất là nơi các người trẻ mất niềm tin nơi Giáo Hội.
Dẫu vậy, nước Đức nói chung, Giáo hội Công Giáo nước Đức nói riêng xưa nay sống chú trọng đến lòng quảng đại nhân đạo bác ái giúp đỡ những người ở những nơi bị nghèo đói, bị thiên tai đe dọa, như lời Chúa nói trong dụ ngôn ngày phán xét chung: Mỗi khi các con làm việc bác ái nhân đạo giúp cho một kẻ hèn mọn bé nhỏ giữa cảnh khốn cùng giữa các con là các con làm cho chính Thầy.
Hình ảnh tiêu cực với những con số tăng giảm như trên thuật viết lại vẽ nên hình ảnh lu mờ gần như đen tối trong nếp sống đạo bên Giáo hội Công giáo nước Đức, khiến phải đăm chiêu tư lự đến hoài nghi lo âu…
Nhưng hình ảnh người dân nước Đức, người Công Giáo nước Đức sống chú trọng thực hành lòng nhân đạo bác ái quảng đại, như Tám mối Phúc Thật của Chúa đề ra, liên đới với người gặp cảnh đời sống khốn khó, là một hình ảnh tích cực rất đáng kính phục, cùng có giá trị cao đẹp trước mặt Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa, là khởi nguồn và cùng đích của đời sống con người.
Mùa Kiết Hạ 2020
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long